झापा । आज देशभर नाग पञ्चमी पर्व श्रद्धा र भक्ति सहित मनाइँदैछ। प्रत्येक वर्ष श्रावण महिनाको शुक्ल पञ्चमीका दिन मनाइने यो पर्व हिन्दू धर्ममा नागदेवतालाई समर्पित विशेष दिन मानिन्छ। आजका दिन नागदेवतालाई दूध, अक्षता, फूल र दुग्धजन्य पदार्थ अर्पण गरेर घर परिवारको सुख, समृद्धि, स्वास्थ्य र भूमिको उर्वरता प्राप्त होस् भन्ने कामना गरिन्छ।
नाग पञ्चमीको धार्मिक महत्व
हिन्दू धर्मग्रन्थहरूमा नागलाई धरती र जलको संरक्षक, वर्षाका नियन्त्रक तथा धन – धान्यका प्रदायकका रूपमा वर्णन गरिएको छ। पुराणका कथाअनुसार, समुद्र मन्थनको समयमा वासुकि नागको योगदान, नागराज तक्षकको शक्ति, र भगवान शिवको गळामा बस्ने नागले नागदेवतालाई पृथ्वी र देवतासँग जोडिएको महत्वपूर्ण शक्ति स्वरूप देखाउँछन्। नाग पञ्चमीको दिन नागदेवताको पूजा गर्दा सर्पदंशको भय टर्छ, दैवी प्रकोपबाट रक्षा हुन्छ र अन्नबालीमा वृद्धि हुन्छ भन्ने जनविश्वास छ।
कृषक समुदायका लागि महत्व
साउन महिना वर्षा र खेतीको समय भएकाले कृषक समुदायले नागदेवतालाई भूमिको उर्वरता र समयमै वर्षाका लागि आराधना गर्ने गर्दछ। यस पर्वलाई भूमिसँगको सम्बन्ध र प्रकृतिप्रतिको आस्था जोड्ने अवसरको रूपमा पनि लिइन्छ।
आजको दृश्य –
झापाभर भक्तजनको भीड
आज बिहानैदेखि झापाका बिर्तामोड, दमक, भद्रपुरलगायतका नागमन्दिर र पोखरीहरूमा भक्तजनको घुइँचो देखिएको छ। भक्तजनहरूले पूजा सामग्रीसहित नागदेवतालाई आराधना गर्दै दूध, अक्षता, धूप, र दुग्धजन्य पदार्थ अर्पण गरिरहेका छन्। घर / घरमा नागको चित्र टाँस्ने, पूजा गर्ने र नागको कथा सुन्ने परम्परा पनि आज देखिन्छ।
धार्मिक मान्यताअनुसार, नागको पूजाले घरमा शान्ति, स्वास्थ्य र समृद्धि ल्याउने, भूमिमा उर्वरता बढाउने र सर्पदंश वा प्राकृतिक प्रकोपबाट सुरक्षा गर्ने विश्वास गरिन्छ।
